1. Giới thiệu vấn đề
Trong thực tế sản xuất hiện nay, công tác điều độ đã trở nên phức tạp hơn rất nhiều so với trước kia. Các doanh nghiệp phải đồng thời giải quyết khối lượng đơn hàng ngày càng tăng, thời hạn giao hàng rút ngắn và nhu cầu sản phẩm vô cùng đa dạng. Thực tế ở Việt Nam, phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn sử dụng Excel hoặc làm thủ công để điều độ sản xuất. Nếu không có giải pháp tối ưu, những yếu tố này dễ dẫn đến sai sót trong phân công, sự chồng chéo trong kế hoạch và thậm chí gây mất kiểm soát khi có biến động bất ngờ xảy ra trong dây chuyền sản xuất.
Đây chính là lý do mà phần mềm điều độ sản xuất thời gian thực ra đời – một công cụ giúp số hóa toàn bộ quy trình, quy trình quản lý sản xuất hiện đại đòi hỏi phải bao quát toàn diện từ khâu xây dựng kế hoạch ban đầu cho tới giai đoạn giám sát và điều chỉnh liên tục, nhằm đảm bảo tiến độ cũng như khai thác tối đa năng suất.
2. Điều độ sản xuất là gì?
Điều độ sản xuất có thể hiểu đơn giản là quá trình lập kế hoạch, sắp xếp và phân bổ các công việc trong dây chuyền sản xuất. Để thực hiện điều này, doanh nghiệp phải tính đến nhiều yếu tố quan trọng như năng lực vận hành của máy móc, số lượng nhân công sẵn có, nguồn cung nguyên vật liệu và các cam kết về thời gian giao hàng.
Trong cách làm truyền thống, điều độ thường dừng lại ở việc lập kế hoạch trên giấy hoặc bảng tính, thiếu khả năng cập nhật khi có thay đổi phát sinh. Nhưng với mô hình hiện đại, điều độ sản xuất còn bao gồm cả việc theo dõi, cập nhật và điều chỉnh liên tục dựa trên dữ liệu thu thập theo thời gian thực từ nhà máy.
Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong khâu điều độ khi vẫn áp dụng phương pháp cũ.
Các doanh nghiệp khi điều độ thủ công thường gặp phải những hạn chế sau:
- Kế hoạch sản xuất được thiết lập theo tuần hoặc tháng nhưng không thể phản ánh đúng tình hình thực tế hằng ngày.
- Không kiểm soát được khi máy móc gặp sự cố, dừng đột ngột hoặc hết nguyên vật liệu.
- Hệ thống phản ứng chậm khi đơn hàng tăng đột biến hoặc thiếu hụt nguyên liệu.
- Đồng thời thiếu dữ liệu chính xác để dự báo tiến độ và đánh giá hiệu suất một cách hiệu quả.
Những khó khăn này khiến việc sản xuất bị gián đoạn, kéo theo chậm tiến độ giao hàng, giảm uy tín và tăng chi phí.
3. Lợi ích khi ứng dụng phần mềm điều độ sản xuất thời gian thực
Việc ứng dụng các giải pháp như WT-MES của WATATECH mang lại nhiều lợi ích rõ ràng:
Các giải pháp hiện đại mang lại sự linh hoạt rõ rệt khi hệ thống có thể tự động sắp xếp lịch sản xuất dựa trên tình trạng máy móc, năng lực nhân sự, lượng đơn hàng và nguồn nguyên liệu sẵn có.
- Cập nhật tiến độ liên tục: Thông tin về sản lượng, lỗi sản phẩm, thời gian dừng máy được ghi nhận tức thì thông qua thiết bị IoT, mã vạch hoặc cảm biến.
- Hiển thị trực quan: Lãnh đạo và tổ trưởng có thể theo dõi toàn bộ tình hình sản xuất thông qua bảng điều khiển trực quan.
- Dự báo chậm tiến độ: Hệ thống phát hiện sớm các rủi ro như máy hoạt động kém hiệu suất hoặc thiếu nguyên liệu.
- Kết nối ERP: Phần mềm điều độ tích hợp chặt chẽ với hệ thống quản trị doanh nghiệp như WT-ERP, giúp đồng bộ dữ liệu đơn hàng, kho, chi phí và kế hoạch sản xuất.

4. Giải pháp của WATATECH
WATATECH xây dựng một hệ sinh thái phần mềm toàn diện, hỗ trợ doanh nghiệp trong mọi khâu sản xuất:
- WT-MES đóng vai trò trung tâm trong quản lý và điều độ sản xuất, giúp ghi nhận sản lượng, tỷ lệ lỗi và hiệu suất theo thời gian thực.
- WT-ERP hỗ trợ tạo lệnh sản xuất từ đơn hàng, đồng bộ quản lý kho, nguyên vật liệu và yếu tố tài chính.
- WT-WMS đảm nhận việc quản lý kho bãi, đảm bảo nguyên liệu luôn sẵn sàng phục vụ dây chuyền.
- WT-HRM giúp tối ưu nguồn lực lao động thông qua phân ca hợp lý và theo dõi KPI của nhân sự.
- WT-CRM: Quản lý khách hàng, theo dõi đơn hàng và phản hồi.
Nhờ sự kết nối liền mạch giữa các phần mềm, doanh nghiệp có được bức tranh toàn diện về hoạt động sản xuất, từ đó ra quyết định nhanh và chính xác hơn.
5. Quy trình triển khai thực tế
Để triển khai thành công, doanh nghiệp thường trải qua các bước sau:
- Khảo sát dây chuyền sản xuất: Thu thập thông tin về máy móc, công đoạn, loại sản phẩm.
- Thiết lập mô hình điều độ: Có thể điều độ theo máy, công đoạn, đơn hàng hoặc kết hợp.
- Kết nối thiết bị ghi nhận dữ liệu: Bao gồm cảm biến, máy đọc mã vạch, thiết bị IoT.
- Đào tạo nhân sự: Tổ trưởng, quản lý sản xuất, bộ phận IT, kế toán và kho cần nắm rõ quy trình.
- Chạy thử và tinh chỉnh: Điều chỉnh giao diện, báo cáo và lịch điều độ cho phù hợp thực tế.
6. Kết quả thực tế từ khách hàng
Tại Hải Phòng, một doanh nghiệp chuyên sản xuất linh kiện điện tử đã triển khai thành công bộ giải pháp WT-MES kết hợp với WT-ERP của WATATECH. Kết quả đạt được rất ấn tượng:
- Thời gian lập kế hoạch sản xuất giảm 30%.
- Tỷ lệ giao hàng đúng hạn tăng 22%.
- Sai sót do phân công sai máy hoặc thiếu nguyên liệu giảm tới 40%.
Những kết quả đạt được là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả và lợi ích khi doanh nghiệp triển khai hệ thống điều độ sản xuất theo thời gian thực.
7. Xu hướng tương lai
Trong kỷ nguyên Công nghiệp 4.0, phương pháp điều độ thủ công truyền thống chắc chắn sẽ nhường chỗ cho các giải pháp tự động hóa hiện đại. Muốn giữ vững vị thế cạnh tranh cả ở thị trường nội địa lẫn quốc tế, các doanh nghiệp cần phát triển hệ thống sản xuất linh hoạt, đạt độ chính xác cao và đồng thời quản lý chi phí một cách hiệu quả.
Ngoài ra, dữ liệu từ hệ thống điều độ sản xuất còn có thể dùng để phân tích xu hướng, tối ưu quy trình dài hạn và hỗ trợ việc ra quyết định chiến lược. Đây là giá trị lớn mà các phương pháp truyền thống không thể mang lại.
8. Kết luận hành động
Hiện nay, giải pháp điều độ sản xuất theo thời gian thực không đơn thuần là một công cụ bổ trợ, mà đã trở thành trụ cột then chốt và yếu tố không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi số của các nhà máy. Với sự đồng hành từ WATATECH và hệ sinh thái phần mềm toàn diện gồm WT-MES, WT-ERP, WT-WMS, WT-HRM, WT-CRM, doanh nghiệp sẽ có nền tảng vững chắc giúp doanh nghiệp tiến gần hơn đến mô hình sản xuất thông minh, nâng cao hiệu quả lao động và tối ưu hóa chi phí vận hành.
Nếu bạn là nhà quản lý, hãy bắt đầu tìm hiểu và triển khai giải pháp điều độ thông minh ngay từ hôm nay để không bị tụt hậu trong kỷ nguyên sản xuất số.